Het is weer tijd voor de jaarlijkse griepprik! Als je een longziekte hebt, krijg je in oktober of november een uitnodiging van de huisarts voor de jaarlijkse griepprik. Dit is ook echt verstandig als je een longaandoening hebt. Maar waarom eigenlijk? Longarts Sandra Evertse-Snijders, werkzaam bij CIRO+ in Horn, beantwoordt de meest gestelde vragen hierover.
Wat doet de griepprik?
‘Griep krijg je door een griepvirus. Omdat er verschillende soorten griepvirussen zijn die steeds veranderen, kun je elk jaar opnieuw griep krijgen. Twee keer per jaar voorspellen deskundigen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) welke griepvirussen het komende seizoen zullen rondgaan. Met die voorspelling stellen ze het griepvaccin samen. Hierin zitten stukjes griepvirus die onschadelijk zijn gemaakt. Na de griepprik bouwt het lichaam afweer op tegen deze stukjes virus. Zodra je in aanraking komt met een griepvirus, zorgen deze afweerstoffen ervoor dat je niet of minder ziek wordt.’
Hoelang duurt het voor de prik werkt?
‘Na ongeveer twee weken heb je voldoende antistoffen opgebouwd. De griepprik beschermt ongeveer een half jaar tegen de influenza-virussen die in het vaccin zitten. De kans op griep is na de griepprik gemiddeld veertig procent kleiner. En krijg je toch griep, dan word je er minder ernstig ziek van. Ook is er minder risico op een ziekenhuisopname of overlijden als gevolg van de griep.’
Wat zijn de bijverschijnselen?
‘Die zijn meestal mild. De klacht die het meest voorkomt, is pijn, roodheid of zwelling op de plek waar de prik is gezet. Je kunt ook last krijgen van moeheid, hoofdpijn, spierpijn, koorts of je niet lekker voelen. Af en toe krijgt iemand een allergische reactie op één van de bestanddelen van de griepprik. Wie bijvoorbeeld allergisch is voor kippenei-eiwit, moet dat vooraf overleggen met de huisarts.’
Kun je juist griep krijgen van de griepprik?
‘Dat is een fabel. Omdat je pas na twee weken voldoende antistoffen hebt, zou je net na de prik griep kunnen krijgen. Daarnaast lijken de bijwerkingen van de prik op milde, griepachtige klachten. Maar dat is dus allebei niet als gevolg van de griepprik.’
Moet ik met mijn longziekte zeker de griepprik halen?
‘Ja. Mensen met een blijvende longziekte kunnen ernstig ziek worden van griep. Vooral bij mensen met ernstige longziekten als COPD kan een griepinfectie heftig verlopen. Zij lopen meer risico op bijvoorbeeld een longontsteking. Het is verstandig om tussen half oktober en half november de griepprik te halen. De huisarts biedt deze gratis aan voor ouderen en risicogroepen, waaronder mensen met een longziekte.’
Ik heb vorig jaar de griepprik gehaald maar kreeg toch griep. Hoe kan dat en zal ik dit jaar dan maar overslaan?
‘Het ene jaar schatten de onderzoekers van de Wereldgezondheidsorganisatie het beter in dan het andere. Hierdoor werkt de griepprik niet elk jaar even goed. Soms krijg je toch griep in de winter dat je de griepprik hebt gehaald, maar je wordt er dan wel minder ziek van. Het kan ook dat je last hebt van een virus dat lijkt op griep, zoals het verkoudheidsvirus of RS-virus. Daar beschermt de griepprik niet tegen. Mijn advies is om toch weer de griepprik te halen. Uit onderzoek blijkt dat de griepprik het beste middel is om griep te voorkomen. Let verder op de hygiëne: was regelmatig de handen, hoest en nies in de binnenkant van de elleboog, en gebruik papieren zakdoekjes die je daarna weggooit.’
Ik ben erg benauwd. Is het beter om de griepprik even uit te stellen?
‘Heb je klachten die passen bij het coronavirus, zoals neusverkoudheid, loopneus, keelpijn, niezen, hoesten, benauwdheid, plotseling niet meer ruiken of proeven, verhoging of koorts? Maak dan een andere afspraak met je huisartsenpraktijk. Ook bij een acute luchtweginfectie met koorts kun je de vaccinatie beter uitstellen. Wacht dan tot de koorts en de andere klachten weg zijn. Wacht ook een week met de griepprik na een prednison stootkuur. De vaccinatie werkt dan minder goed want je maakt door deze kuur minder antistoffen aan. Wie een onderhoudsdosis prednison slikt, bijvoorbeeld 5 of 10 milligram, kan wel de griepprik halen. Dat geldt ook als je andere afweer-onderdrukkende medicijnen gebruikt. De griepprik kan door deze medicijnen iets minder goed werken, maar juist afweer-onderdrukkende medicijnen geven meer risico op het ontwikkelen van een ernstige ziekte bij griep. Daarom is de griepprik halen heel belangrijk.’
Is het verstandig dat mijn gezonde partner ook een prik haalt, zodat de kans kleiner is dat hij mij aansteekt?
‘In Nederland is een lijst gemaakt met groepen die een gratis griepprik mogen halen. Hieronder vallen bijvoorbeeld mensen van zestig jaar en ouder en mensen met blijvende hart- en longziekten. Zij hebben meer kans om ernstig ziek te worden door griep. Wie niet in één van deze groepen valt, kan toch een griepprik halen. Hiermee kun je de mensen om je heen beschermen. Dit kan in overleg met de huisarts. Je moet de prik dan wel zelf betalen.’
Kan de griepprik helpen voorkomen dat ik corona krijg?
‘Nee, de griepprik beschermt niet tegen het coronavirus. Toch krijgen mensen uit risicogroepen het advies om wel de griepprik te halen. Dat kan (ernstige) ziekte en ziekenhuisopnames als gevolg van griep zoveel mogelijk voorkomen. Het zal nog wel even duren voor er een vaccin voor het coronavirus is. Is er straks een vaccin in Nederland beschikbaar, dan verwacht ik dat mensen met een longziekte dat vaccin ook direct aangeboden krijgen.’
Ik heb corona gehad maar heb nog steeds restklachten. Is een griepprik dan verstandig?
‘Het effect van griepprik bij iemand die restverschijnselen heeft van corona is niet bekend. Maar ik verwacht bij iemand die geen acute klachten of koorts meer heeft geen problemen wat betreft bijwerkingen van de griepprik. Mijn advies is om wel de griepprik te gaan halen om de kans om griep te krijgen kleiner te maken. Maar doe dit pas nadat je 24 uur klachtenvrij bent én minimaal zeven dagen nadat je voor het eerst symptomen van corona kreeg. Van de GGD krijg je informatie over wanneer je weer uit thuisisolatie mag. Overleg daarna met de huisarts wat een goed moment is om alsnog de griepprik te halen.’
Bron: Longfonds
