Schimmels in je woning
Schimmel in huis is niet alleen vervelend, het kan ook serieuze gezondheidsklachten veroorzaken, vooral voor de longen.
Schimmel in huis is niet alleen vervelend, het kan ook serieuze gezondheidsklachten veroorzaken, vooral voor de longen.
Voor mensen met (ernstig) astma is een gezonde leefomgeving essentieel. Eén van de minder zichtbare, maar belangrijke risico’s in huis is schimmelvorming.
Schimmels behoren tot de groep van de fungi en zijn nauw verwant aan paddenstoelen. Het zijn micro-organismen die zich verspreiden via de lucht en vooral goed gedijen op vochtige plekken. In huis zijn ze meestal zichtbaar als zwarte, groene of witte vlekken op muren, plafonds of in de badkamer. Wat je niet ziet, zijn de schimmelsporen: microscopisch kleine deeltjes die zich door de lucht verspreiden. Inademing van schimmelsporen kan luchtwegklachten verergeren of zelfs ernstige astma-aanvallen uitlokken.
Schimmels groeien op plekken waar het vochtig is en waar de lucht niet goed circuleert. Veelvoorkomende oorzaken van schimmelvorming zijn:
Zelfs dagelijkse activiteiten zoals koken, douchen of schoonmaken zorgen voor extra vocht in huis, wat de kans op schimmelgroei vergroot.
Bij mensen met longproblemen, zoals (ernstig) astma, kan de blootstelling aan schimmels het ziektebeeld flink verergeren. Denk aan benauwdheid, piepende ademhaling, hoesten en het veroorzaken van astma-aanvallen. In sommige gevallen kunnen er zelfs allergische reacties optreden, zoals ABPA (Allergische Broncho-Pulmonale Aspergillose), een ontstekingsreactie op schimmelsporen, vooral van het type Aspergillus. Meer hierover, lees je op de pagina ABPA.
Een gezonde woning maakt je leefomgeving zo vrij mogelijk van prikkels die van invloed zijn op je astma. Klachten van astma en/of allergieën kunnen hierdoor verminderen. Met deze maatregelen kun je schimmelvorming beperken of voorkomen.
Een goede luchtcirculatie is essentieel om vocht en vervuilde lucht af te voeren. Zet daarom dagelijks ramen en deuren wijd open, bij voorkeur één tot twee keer per dag voor 15 tot 30 minuten. Kies bij voorkeur ramen die niet aan de straatkant liggen en die direct contact hebben met buitenlucht. Is dit niet mogelijk, verlucht dan buiten de spitsuren om luchtvervuiling te vermijden. Daarnaast helpt het om klepraampjes of ventilatieroosters tegenover elkaar open te zetten, zodat er een constante luchtstroom ontstaat. Meer informatie over het ventileren van je woning, vind je op de pagina Ventileren en verwarmen
Een gezond binnenklimaat heeft een relatieve luchtvochtigheid tussen de 40% en 60%. Gebruik een hygrometer om dit te meten. Als de lucht te vochtig is, kunnen luchtontvochtigers of betere ventilatie uitkomst bieden.
Veel vocht in huis ontstaat tijdens alledaagse activiteiten zoals koken, douchen of schoonmaken. Neem daarom deze maatregelen:
Schimmels houden van koude, vochtige muren. Houd daarom de temperatuur overdag minstens op 18°C en ‘s nachts op minimaal 15°C om condensatie – en dus schimmelvorming – te voorkomen. Meer informatie over het verwarmen van je woning, vind je ook op de pagina Ventileren en verwarmen.
Plaats meubels minstens 10 cm van de muur zodat de lucht erachter goed kan circuleren. Vermijd het afdekken van vochtige plekken met meubels, gordijnen of opslag, omdat dit de vochtophoping verergert.
Een schone leefomgeving verkleint de kans op schimmel. Repareer lekkages zo snel mogelijk, reinig vochtige plekken regelmatig en wees alert op beginnende schimmelvorming. Gebruik indien nodig een luchtontvochtiger. Bij hardnekkige of grootschalige schimmelproblemen is het verstandig om een professional of de woningbouwvereniging in te schakelen.
Als je merkt dat er schimmel in huis is en je hebt (ernstig) astma, neem dan contact op met je arts of longverpleegkundige. Professionele verwijdering van schimmel is soms nodig, zeker bij grotere of terugkerende schimmelproblemen. Woon je in een huurwoning, meld het dan ook bij de woningcorporatie of verhuurder.
Volgens schattingen is in maar liefst een kwart van de huurwoningen zichtbare schimmelvorming aanwezig. Of de schimmel nu ernstig is of niet, als deze ontstaat door een gebrek aan de woning (zoals constructiefouten, lekkages of slechte isolatie), dan hoef je dit als huurder absoluut niet te accepteren.
Veel huurders zijn zich niet bewust van hun uitgebreide huurrechten. Zolang je je huur blijft betalen, blijf je beschermd door het huurrecht. Dit betekent dat jij recht hebt op een goed onderhouden en gezonde woning. Sommige verhuurders of woningcorporaties maken misbruik van het gebrek aan kennis bij huurders. Laat dat jou niet overkomen.
Het is de verhuurder die verantwoordelijk is voor het verhelpen van gebreken aan de woning, zoals schimmelvorming veroorzaakt door constructiefouten of onvoldoende isolatie. Word je van het kastje naar de muur gestuurd of wordt het probleem genegeerd? Dan kun je stappen ondernemen:
Goed om te weten. Goede ventilatie is in principe de verantwoordelijkheid van de huurder. Schimmel die ontstaat door onvoldoende ventileren, kan voor rekening van de huurder komen. Meer informatie over het ventileren van je woning, vind je op de pagina Ventileren en verwarmen.
Als het probleem duidelijk voortkomt uit een bouwkundig gebrek, ligt de verantwoordelijkheid bij de verhuurder. Sommige woningcorporaties proberen dit onderscheid bewust te negeren.
In deze podcast gaan René Bruijns en René Schellekens in gesprek met Saar van Nederveen, longarts, over energiearmoede. Ze bespreken wat een ongezonde woonomgeving, zoals een woning met vocht en schimmel, met je gezondheid doet. En wat betekent dat voor de belasting van de zorg?
Je kunt de podcast hier beluisterenSchimmelsporen in de lucht kunnen de luchtwegen prikkelen en astmaklachten zoals benauwdheid, hoesten en piepen verergeren. Bij ernstig astma kunnen schimmels zelfs astma-aanvallen of allergische reacties veroorzaken, zoals ABPA (Allergische Broncho-Pulmonale Aspergillose).
Schimmels zie je vaak als zwarte, groene of witte vlekken op vochtige plekken, zoals muren, plafonds of in de badkamer. Ook een muffe geur kan wijzen op schimmelgroei. Onzichtbare schimmelsporen kunnen desondanks schadelijk zijn.
Zorg voor goede ventilatie (minimaal twee keer per dag luchten), houd de luchtvochtigheid tussen 40% en 60%, verwarm je woning voldoende en droog wasgoed bij voorkeur buiten. Laat meubels niet direct tegen de muur staan.
Meld het probleem schriftelijk aan je verhuurder. Bewaar foto’s en documenteer de situatie. Als de schimmel veroorzaakt wordt door een bouwkundig gebrek, is de verhuurder verantwoordelijk. Blijft actie uit? Neem contact op met de GGD of de Huurcommissie.
Neem contact op met je arts of longverpleegkundige als je astmaklachten toenemen. Bij ernstige of terugkerende schimmelproblemen in huis, vooral bij ernstig astma, is professionele verwijdering of ingrijpen via de verhuurder of woningbouwvereniging noodzakelijk.
Iedere maand staat onze nieuwsbrief vol met het laatste nieuws, ervaringsverhalen en verdiepende artikelen over astma. Ontvang jij hem nog niet? Meld je dan hieronder gratis aan.
Met jouw bijdrage steun je alle 575.000 Nederlanders met (ernstig) astma. VND zet zich in voor ondersteuning van mensen met (ernstig) astma, zodat mensen met astma beter kunnen omgaan met hun aandoening en een betere kwaliteit van leven krijgen.
