Corticosteroïden zijn sterke ontstekingsremmende medicijnen. Dit zijn medicijnen die afgeleid zijn van lichaamseigen stoffen (bijnierschorshormonen). Dit hormoon wordt in het lichaam aangemaakt door de bijnier. De bijnieren bevinden zich bovenop de nieren.
De bijnierschorshormonen hebben o.a. de volgende functies:
De precieze werking van corticosteroïden als medicijn is afhankelijk van de toedieningsvorm (inhalatiemedicijn of pil) en sterkte. Ook de mate waarin bijwerkingen optreden is hiervan afhankelijk.
Bij mensen met astma kunnen corticosteroïden worden ingezet als ontstekingsremmer. De corticosteroïden maken het luchtwegweefsel minder gevoelig voor prikkels en hebben een remmend effect op de lichamelijke reactie op allergenen. Ook bij hooikoorts of eczeem kunnen corticosteroïden onderdeel uitmaken van de behandeling.
Er zijn verschillende manieren waarop corticosteroïden toegediend kunnen worden bij astma:
Het gebruik van corticosteroïden kan bijwerkingen geven. De kans hierop is groter bij langdurig gebruik. Ook hangt de mate van bijwerkingen af van de manier van toediening. Lokale manieren van toedienen (zoals door te inhaleren ofwel ICS) hebben meestal minder bijwerkingen dan bijvoorbeeld innemen van corticosteroïden via een pil of infuus (systemisch corticosteroïden ofwel OCS). Vanwege de grote kans op (ernstige) bijwerkingen maakt je arts samen met jou telkens de afweging of het gebruik van systemische corticosteroïden (OCS) noodzakelijk is voor jouw behandeling. Ook zal je arts altijd streven naar een zo laag mogelijke dosering voor een zo kort mogelijke tijd.
Veel voorkomende bijwerkingen (bij langdurig OCS gebruik) zijn:
Heb je veel last van bijwerkingen of maak je, je hier zorgen over? Bespreek dit dan met je zorgverlener.
Stop nooit zelf met het gebruik van corticosteroïden. Wanneer je langdurig systemische corticosteroïden (OCS) gebruikt, maakt je eigen lichaam minder bijnierschorshormonen aan. Je zorgverlener zal afhankelijk van de dosering een afbouwschema met je afspreken. Als je een korte stootkuur hebt (minder dan twee weken), is het afbouwschema veelal korter of is afbouwen niet nodig. Stop nooit zelf met systemische corticosteroïden (OCS), maar bespreek dit altijd eerst met je zorgverlener!
Als de systemische corticosteroïden (OCS) gestopt zijn, kan het zijn dat eventuele bijwerkingen nog ongeveer 2 tot 3 dagen aanhouden.
Het lichaam heeft na het stoppen van de behandeling ongeveer een half jaar nodig om de normale productie van bijnierschorshormoon weer op peil te brengen, afhankelijk van de duur van de behandeling.
Addisoncrisis
Acuut stoppen met systemische corticosteroïden (OCS) kan gevaarlijk zijn, omdat het bijnierschors eerst weer op gang moet komen. Het acuut stoppen met deze medicijnen kan daardoor leiden tot een bijniercrisis, ook wel Addisoncrisis genoemd. Dit kan klachten geven als vermoeidheid, concentratieproblemen, spierzwakte, somberheid, gebrek aan eetlust, duizeligheid en verwardheid. In ernstige gevallen kan het leiden tot misselijkheid, braken, buikpijn en diarree, koorts, slaperigheid, sufheid, zwakte en flauwvallen. Een bijniercrisis kan levensbedreigend zijn. Je arts zal je bij langer gebruik dan twee weken daarom altijd een afbouwschema geven.
Bij het langdurig gebruik van systemische corticosteroïden (OCS) is het belangrijk om bij stressvolle gebeurtenissen (zoals koorts, een infectie of ongeval, zware lichamelijke inspanning, een operatie, een bevalling of emotionele stress) alert te zijn op symptomen van een bijniercrisis. Dit omdat je lichaam dan extra bijnierschorshormoon nodig heeft en je lichaam dit niet aanmaakt als de bijnierschors stilligt door corticosteroïdengebruik.
Corticosteroïden zijn sterke ontstekingsremmende medicijnen. Dit zijn medicijnen die afgeleid zijn van lichaamseigen stoffen (bijnierschorshormonen). Dit hormoon wordt in het lichaam aangemaakt door de bijnier.
Bij mensen met astma kunnen corticosteroïden worden ingezet als ontstekingsremmer. De corticosteroïden maken het luchtwegweefsel minder gevoelig voor prikkels en hebben een remmend effect op de lichamelijke reactie op allergenen.
Als een puffer (inhalator): In de vorm van een dosisaerosol of poederinhalator wordt het medicijn ingeademd. Dit zijn voor astma de zogenoemde luchtwegbeschermers ofwel ontstekingsremmers. Deze worden ook wel inhalatiecorticosteroïden (ICS) genoemd. Op deze manier heeft het medicijn direct effect in de longen.
De kans hierop is groter bij langdurig gebruik. Ook hangt de mate van bijwerkingen af van de manier van toediening. Lokale manieren van toedienen (zoals door te inhaleren) hebben meestal minder bijwerkingen dan bijvoorbeeld het oraal innemen van corticosteroïden.
Acuut stoppen met corticosteroïden kan gevaarlijk zijn, omdat het bijnierschors eerst weer op gang moet komen. Het acuut stoppen met deze medicijnen kan daardoor leiden tot een bijniercrisis, ook wel Addisoncrisis genoemd.
Maandelijks de gratis nieuwsbrief in je email ontvangen! Een nieuwsbrief vol wetenswaardigheden voor mensen met (ernstig) astma.
