Voor de behandeling van astma zijn de basis inhalatiemedicijnen heel belangrijk. De inhalatiemedicijnen zijn grofweg in te delen in twee soorten medicijnen.
Luchtwegbeschermers zijn ontstekingsremmers en bestrijden de ontstekingen in de luchtwegen. Daarnaast beschermen de ontstekingsremmers de luchtwegen tegen de gevoeligheid voor prikkels die bij iemand benauwdheid veroorzaken. Hierdoor zal de conditie van de longen verbeteren en zal het aantal astma aanvallen verminderen. De werkzame stof bestaat uit corticosteroïden.
Het duurt meestal enkele dagen tot weken voordat je merkt dat de luchtwegeschermer werkt. De luchtwegbeschermers (ontstekingsremmers) moeten dan ook dagelijks gebruikt worden, ook op de dagen dat er geen astmaklachten zijn. Zo blijven de luchtwegen beschermd.
Samen met je zorgverlener bekijk je welke dosering en hoeveelheid er nodig is voor de bescherming van jouw luchtwegen. Ook welke ontstekingsremmer bij jou het beste effect heeft, bepaal je samen met je zorgverlener. Stop nooit zonder overleg met de astmamedicijnen.
Bij astma treedt er een verkramping op van de spiertjes rondom je luchtwegen. Hierdoor worden de luchtwegen vernauwd. Luchtwegverwijders zijn medicijnen die deze spiertjes laten ontspannen, zodat de luchtwegen weer meer open staan. Daardoor voel je, je minder benauwd en kun je weer makkelijker ademen. De ontsteking in de luchtwegen wordt niet aangepakt met deze medicijnen, daarvoor heb je de luchtwegbeschermers nodig.
Er zijn 2 groepen luchtwegverwijders:
Voorbeelden van ontstekingsremmers
Ad 1) Kortwerkende luchtwegverwijders
Deze werken binnen enkele minuten en de werking houdt een paar uur aan. Ze zijn bedoeld om een acute aanval van benauwdheid te stoppen. Sommige werken ook op vermindering van de slijmvorming in de luchtwegen. Ook worden deze luchtwegverwijders gebruikt bij inspanningsastma. Dan moeten ze 10-15 minuten voor de activiteit/sport worden ingenomen.
Voorbeelden van kortwerkende luchtwegverwijders:
Kortwerkende luchtwegverwijders mogen niet vaker dan twee keer per week gebruikt worden. (buiten het gebruik voorafgaand aan sporten).
Als je vaker dan twee keer per week extra kort werkende luchtwegmedicijnen nodig hebt, is dit vaak een teken dat je astma niet stabiel is en heb je juist meer kans op een astma-aanval.
Ad. 2) Langwerkende luchtwegverwijders
Deze werken binnen tien minuten tot een uur. De werking is langer en wel van een halve dag tot 24 uur. Ook deze luchtwegverwijders ontspannen de spiertjes rondom de luchtwegen en enkele hebben ook invloed op de slijmvorming in de luchtwegen.
Voorbeelden van langwerkende luchtwegverwijders:
Er zijn ook puffers waarin een combinatie zit van een luchtwegbeschermer en luchtwegverwijder. Het voordeel is dat je maar 1 inhalator nodig hebt.
Voorbeelden van combinatie luchtwegmedicatie:
Bijwerkingen
Soms treden er bijwerkingen op van de inhalatiemedicijnen. Het meeste komt voor heesheid en keelpijn. Door de juiste inhalatietechniek te leren (met hulp van je zorgverlener of apotheker) en door je mond te spoelen na het gebruik van de puffer kunnen deze klachten verdwijnen of verminderen.
Bij veelvuldig gebruik kun je last krijgen van trillende handen en kan je een onrustig gevoel krijgen. Dit is lastig in je dagelijks leven, maar gelukkig niet schadelijk voor je gezondheid. Sommige mensen kunnen ook hartkloppingen krijgen van de astmamedicijnen.
Toedieningsvormen:
De puffers zijn er in twee vormen, in poedervorm en in een dosisaerosol.
Beide vormen hebben een eigen manier van gebruik ofwel er is een bepaalde inhalatietechniek voor nodig.
Het is heel belangrijk dat je je luchtwegmedicijnen op de juiste manier gebruikt, want bij een verkeerd gebruik zal het effect van de astmamedicijnen velen malen lager zijn.
Het blijkt dat ruim 70% van de mensen die inhalatiemedicijnen gebruiken de medicijnen niet op een juiste manier innemen.
Laat dan ook je inhalatie techniek regelmatig controleren door je apotheek of je zorgverlener (praktijkondersteuner bij de huisarts of longverpleegkundige). Ook als je al jaren dezelfde astmamedicijnen gebruikt, kunnen er in de loop van de tijd onbewust foutjes insluipen.
Kijk ook eens op www.inhalatorgebruik.nl voor instructie filmpjes van de diverse puffers.
Ook is het verstandig dat je niet verschillende vormen van puffers gebruikt. Dus niet een astmamedicijn in een poederinhalator gebruikt en daarbij een ander astmamedicijn in een dosis aerosol. Hoe meer verschillende technieken je moet gebruiken, hoe sneller er fouten gemaakt kunnen worden.
Je zorgverlener zal samen met je de juiste keuze maken. Dit kan voor iedereen anders kan. De keuze is onder andere afhankelijk van je astma, je vaardigheden en je levensstijl, het gebruikersgemak en je eigen voorkeur.
Paar verschillen op een rij tussen een poederinhalator en een dosisaerosol (let op dit kan ook variëren per voorgeschreven puffer/medicijn/merk):