Inhalatiemedicijnen bij astma
Voor de behandeling van (ernstig) astma zijn de basis inhalatiemedicijnen heel belangrijk. Deze zijn grofweg in te delen in twee soorten medicijnen: luchtwegbeschermers en luchtwegverwijders.
Voor de behandeling van (ernstig) astma zijn de basis inhalatiemedicijnen heel belangrijk. Deze zijn grofweg in te delen in twee soorten medicijnen: luchtwegbeschermers en luchtwegverwijders.
Inhalatiemedicijnen zijn middelen die je inademt, direct naar je longen. Ze werken sneller en effectiever dan pillen, omdat ze precies daar terechtkomen waar de klachten ontstaan, namelijk in je longen.
Er zijn twee hoofdgroepen:
Deze medicijnen bevatten inhalatiecorticosteroïden (ICS) die de ontsteking in de luchtwegen remmen. Naast dat deze inhalatiemedicijnen de ontstekingen in de luchtwegen remmen, beschermen ze de luchtwegen tegen de gevoeligheid voor prikkels die bij iemand benauwdheid veroorzaken. Hierdoor zal de conditie van de longen verbeteren en zal het aantal longaanvallen (astma-aanvallen) verminderen. De werkzame stof van deze medicijnen bestaat uit corticosteroïden.
Voorbeelden van luchtwegbeschermers zijn
Het duurt meestal enkele dagen tot weken voordat je merkt dat de luchtwegbeschermer werkt. Het is belangrijk deze medicijnen elke dag te gebruiken, ook als je geen klachten hebt. Zo blijven de luchtwegen beschermd.
Samen met je behandeld zorgverlener bekijk je welke dosering en hoeveelheid er nodig is voor de bescherming van jouw luchtwegen. Ook welke type ontstekingsremmer bij jou het beste effect heeft, bepaal je samen met je behandeld zorgverlener. Stop of wijzig nooit je astmamedicijnen zonder overleg met je zorgverlener.
De meest voorkomende bijwerkingen van luchtwegbeschermers zijn keelpijn, heesheid en een schimmelinfectie in de mond (spruw). Je kunt deze bijwerkingen meestal voorkomen of verminderen door de juiste inhalatietechniek te gebruiken. Je apotheker of behandelend zorgverlener kan je daarbij helpen. Spoel na het inhaleren altijd je mond en spuug het water uit. Het kan ook helpen om het medicijn vlak voor het eten in te nemen.
Heb je toch veel last van bijwerkingen? Bespreek dit dan met je arts of apotheker. Soms is een andere inhaler of dosering geschikter.
Bij astma trekken spiertjes rondom je luchtwegen samen. Hierdoor worden de luchtwegen vernauwd en wordt je benauwd. Luchtwegverwijders laten deze spiertjes ontspannen, zodat je weer beter kunt ademen. Ze pakken de ontsteking zelf niet aan, daarvoor zijn de luchtwegbeschermers.
Er zijn 2 groepen luchtwegverwijders:
Kortwerkende luchtwegverwijders (SABA) werken snel. Meestal binnen een paar minuten. De werking houdt enkele uren aan. Ze zijn bedoeld om een plotselinge aanval van benauwdheid te stoppen. Sommige van deze luchtwegverwijders helpen ook om de slijmvorming in de luchtwegen te verminderen.
Deze luchtwegverwijders worden daarnaast vaak gebruikt bij inspanningsastma. In dat geval neem je ze meestal 10 tot 15 minuten voor het sporten of een andere inspanning.
Voorbeelden van kortwerkende luchtwegverwijders zijn:
Als je merkt dat je vaker dan twee keer per week deze luchtwegverwijders nodig hebt, kan dat een signaal zijn dat je astma niet goed onder controle is. Dit vergroot de kans op een longaanval (astma-aanval). Bespreek je gebruik van de kortwerkende luchtwegverwijders met je behandelend zorgverlener. Mogelijk zijn er andere astmamedicijnen die beter voor je werken.
Langwerkende luchtwegverwijders (LABA’s) werken minder snel dan de kortwerkende luchtwegverwijder. Meestal binnen tien minuten tot een uur. De werking houdt echter veel langer aan, namelijk tussen de 12 en 24 uur. Ook deze luchtwegverwijder ontspannen de spiertjes rondom de luchtwegen en sommige verminderen daarnaast de slijmvorming.
Voorbeelden van langwerkende luchtwegverwijders zijn:
De meest voorkomende bijwerkingen van luchtwegverwijders zijn trillende handen, een onrustig of zenuwachtig gevoel en hartkloppingen. Deze klachten kunnen vervelend zijn, maar zijn meestal niet schadelijk voor je gezondheid. Houd je toch veel last? Bespreek dit dan met je behandeld arts. Soms is een ander medicijn of een lagere dosering mogelijk.
Er zijn inhalatoren die zowel een luchtwegbeschermer als luchtwegverwijder bevatten. Het voordeel hiervan is dat je maar één inhalator nodig hebt
Voorbeelden van combinatie luchtwegmedicatie:
Inhalatiemedicijnen zijn te inhaleren met een puffer. Er bestaan grofweg twee soorten puffers:
Een poederinhalator is een apparaatje dat poeder bevat dat je inhaleert. Soms zit er een voorraad doseringen in, soms moet je een losse capsule met poeder in de inhalator plaatsen en openprikken voordat je inhaleert.
Voor een poederinhalator is meestal een krachtige, snelle inademing nodig. Dit zorgt ervoor dat het medicijn goed in de longen terechtkomt. Je zorgverlener of apotheker leert je precies hoe je dit moet doen.
Tip: Laat jaarlijks controleren of je nog steeds op de juiste manier inhaleert. Zo blijft het medicijn effectief.
Een dosisaerosol is een spuitbusje met een vast aantal doseringen. Je gebruikt deze altijd in combinatie met een voorzetkamer: een hulpstuk waarin je de puffer plaatst.
Het voordeel hiervan is dat je minder kracht nodig hebt om het medicijn in te ademen. Je ademt meestal een paar keer rustig in door de voorzetkamer, waardoor het medicijn beter in de longen komt.
Ook hierbij geldt: laat je inhalatietechniek regelmatig controleren door je apotheker of zorgverlener.
Verschillen tussen een poederinhalator en een dosisaerosol
(Let op: dit kan ook variëren per voorgeschreven puffer/medicijn/merk)
Let op: dit kan per merk en type inhalator verschillen. Volg altijd de instructies van je arts of apotheker.
Een inhalatiemedicijn werkt alleen optimaal als je het op de juiste manier gebruikt. Uit onderzoek blijkt dat maar liefst 70% van de mensen hun inhalator niet helemaal correct gebruikt. Daardoor werkt het medicijn minder goed. Te vaak of onjuist gebruik kan leiden tot slechtere astma controle.
Controleer daarom regelmatig, bijvoorbeeld jaarlijks, je inhalatietechniek bij:
Ook als je al jarenlang dezelfde inhalator gebruikt, kan een kleine fout er ongemerkt insluipen.
Op www.inhalatorgebruik.nl vind je duidelijke uitleg, handige instructievideo’s en tips over het juiste gebruik van jouw type inhalator en het schoonmaken en onderhoud ervan.
Luchtwegbeschermers zijn ontstekingsremmers en bestrijden de ontstekingen in de luchtwegen. Deze worden ook wel inhalatiecorticosteroïden (ICS) genoemd. Naast dat deze inhalatiemedicijnen de ontstekingen in de luchtwegen bestrijden, beschermen ze de luchtwegen tegen de gevoeligheid voor prikkels die bij iemand benauwdheid veroorzaken.
De meest voorkomende bijwerkingen bij het gebruik van luchtwegbeschermers zijn keelpijn, heesheid en schimmelinfecties in de mond. Deze zijn te voorkomen of verminderen door de juiste inhalatietechniek te leren (met hulp van je zorgverlener of apotheker) en door je mond te spoelen na het gebruik van de puffer.
Bij astma treedt er een verkramping op van de spiertjes rondom je luchtwegen. Hierdoor worden de luchtwegen vernauwd. Luchtwegverwijders zijn medicijnen die deze spiertjes laten ontspannen, zodat de luchtwegen weer meer open staan. Daardoor voel je, je minder benauwd en kun je weer makkelijker ademen.
De meest voorkomende bijwerkingen van luchtwegverwijders zijn trillende handen, een onrustig gevoel en hartkloppingen. Deze bijwerkingen kunnen vervelend zijn, maar zijn niet schadelijk voor je gezondheid. Blijf je er veel last van houden, bespreek dit dan met je zorgverlener.
Voor een optimale werking van de voorgeschreven inhalatiemedicijnen, is het belangrijk dat de medicijnen op de juiste manier worden geïnhaleerd. Je zorgverlener en apotheker geven je hier de juiste instructies voor. Uit onderzoek blijkt dat 70% van de mensen die inhalatiemedicijnen gebruiken dit niet op de juiste manier doen. Hierdoor werken de medicijnen bij hen minder effectief.
Iedere maand staat onze nieuwsbrief vol met het laatste nieuws, ervaringsverhalen en verdiepende artikelen over astma. Ontvang jij hem nog niet? Meld je dan hieronder gratis aan.
Met jouw bijdrage steun je alle 575.000 Nederlanders met (ernstig) astma. VND zet zich in voor ondersteuning van mensen met (ernstig) astma, zodat mensen met astma beter kunnen omgaan met hun aandoening en een betere kwaliteit van leven krijgen.
